Boyalardan Kaynaklanabilecek Tehlikeler ve Genel Güvenlik Önlemleri

meal yüzey boyama


Yangınla Mücadele Önlemleri


Boya kullanılan fabrikalar veya imalathanelerde meydana gelen kazaların çoğu boya içerisinde kullanılan solventlerden kaynaklanmaktadır. Solventler rahat buharlaşabilen maddeler olduğu için kolay yanarlar, patlayabilirler ve az veya orta şiddette toksittirler. Kullanılan solventlerde tutuşma, patlama ve toksit etkilerinin az olması aranır. Solvent buharları gerekli önlemler alınmaz ise patlamalara sebep olur. Patlamanın yada yangının olabilmesi için üç bilesenin olması gerekmektedir; yanıcı buharlar (solventbuharları), oksitleyici (havada bulunan oksijen) ve bir alev kaynagı. Kolay yanabilen bir madde olan solvent buharları hava ile gerekli etkileşimler oluşturduğunda alev kaynağıyla temas etmesi halinde hızlı yanma ve patlama oluşabilir. Kullanılan kimysalların yanma, parlama ve patlama riskleri belirlenmelidir.

Yangına Sebep Olan Tutuşturucu Kaynaklar 

• Standartlara uymayan elektrik donanım ve ekipmanları, 
• İzinsiz ve kontrolsüz ateşli çalışmalar, 
• Kıvılcım çıkarabilecek durumlar, 
• Sigara içilmesi, çıplak alev ve yüksek ısı kaynakları, 
• Statik elektrik, 
• Sıcak yüzeyler, 
• Cihazların yüksek devirlerde çalışarak aşırı ısınması.

Yangın Söndürücüler

Boya ve içerisinde bulunan kimyasal maddelerden kaynaklı yangınlarda kuru kimyevi toz, alkole dayanıklı kimyasal köpük ve karbon dioksit gibi içeriğe sahip yangın söndürücüleri tercih edilmelidir. Su boya ve içerisinde bulunana maddelerden kaynaklı yangınlarda kullanılmamalıdır. Bu tür yangınlarda kullanılan su yangını söndürmemekte ve yangının daha da genişlemesine sebep olmaktadır. Su sadece soğutma amaçlı kullanılmalıdır.

Önerilen Makale: Boya malzemeleri, boya teknikleri ve uygulamaları hakkında detaylı bilgi almak için maltepe jotun boya sayfamızı ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.


Yangına Müdahale ve Yapılması Gerekenler 

• Yangın sırasında asla panik yapılmamalı ve çevredeki insanlar uyarılmalı, 
• Yangın ilk müdahale ile söndürülecek şekildeyse yangına uygun yangın söndürme tüpüyle müdahale edilmeli, 
• Yangın ihbar telefonu ve iş yeri söndürme ekibine haber verilmeli, 
• Doğalgaz vanaları ve LPG tüpleri kapatılmalı, 
• Bağımsız bölgeleri terk ederken elektrik sigortaları kapatılmalı, 
• Acil toplanma alanlarına gidilmeli,
• Yangına müdahale edilirken kimyasalların yanması sonucu oluşan zehirli duman solunmamalı ve solunum cihazı kullanılmalı, 
• Kişisel koruyucu donanımı bulunmayan kişilerin yangına müdahale etmesi engellenmelidir.

Kaza Sonucu Dökülme ve Sızıntı Olaylarına Karşı Alınacak Önlemler


Genel ve Kişisel Önlemler;

• Döküntü sonrası etrafa yayılan kimyasal maddelerin solunum ve temas gibi nedenlerden dolayı vücuda girmesi kişisel koruyucu donanımlar kullanılarak engellenmeli 
• Kapalı yerlerde oluşabilecek dökülme ve sızıntı olaylarına karşı havalandırma sistemi sürekli çalıştırılarak kimyasal buharların bertarafı sağlanmalı, 
• Dökülme ve sızıntı sırasında reaksiyona girerek patlama veya yangına sebep olabilecek kimyasallar belirlenmeli, 
• Yangın veya patlamaya sebep olacak kimyasalların depolanmasına ve kullanımına dikkat edilmeli, 
• Döküntü ve sızıntı durumlarında yangına ve patlamaya neden olacak ısı kaynakları ortadan kaldırılmalı, 
• Statik elektriğin neden olacağı risklere karşı exproof malzemeler kullanılmalı, •Hasarlı kapların içinde bulunan kimyasallar dökülme ve sızıntıya karşı sağlam kaplara taşınmalı ve hasarlı kaplar bertaraf edilmeli, 
• Müdahale edilemeyecek düzeyde olan kaçaklarda ilgili makamlara haber verilmelidir.

Çevresel Önlemler;

• Dökülen ve sızan kimyasal maddelerin çeşitli yollarla drenaj kanallarına, yüzey sularına, yer altı sularına, su şebekesine, toprağa karışmasına karşı gerekli tedbirler alınmalı, 
• Dökülen, sızan ve ortama yayılan kimyasalların kanalizasyon veya su şebekesine karışması halinde acilen resmi makamlar bilgilendirilmelidir.
Temizleme Metodları; 

• Dökülen ve sızan, kimyasallar malzeme güvenlik bilgi formunda belirtilen temizleme yöntemlerine göre temizlenmeli, 
• Toplanan döküntü kimyasal ürün, yasalara uygun şekilde bertarafı için uygun konteynerlere konulmalı ve etkilenen yüzeyler temizlenmelidir.
 

Boyalar ve Solventlerin Güvenli Kullanımı


Boyalar ve solventler sanayinin hemen hemen her kolunda kullanılmaktadır. Ancak solventler sahip oldukları düşük kaynama noktaları nedeni ile tehlikelidirler. Düşük kaynama noktasına sahip olan solventler ortam sıcaklığında buharlaşarak gerekli depolama şartları oluşturulmadıysa patlamaya sebebiyet verebilirler. Düzgün işleyen kontrol sistemleri patlama ve yangına neden olabilecek solvent buharlarının önüne geçerek oluşabilecek tehlikeleri önleyecektir.

Bazı Temel Önlemler ise; 

• Kimyasal maddeler ile yapılan çalışmalar kapalı ortamlarda yapılmalı, 
• Kimyasal maddelerin etkileri maruziyet değerlerini geçmemeli, 
• Kimyasal maddeler ile yapılan çalışmalarda gerekli kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalı, 
• Kimyasal maddelerin bulunduğu yerler havalandırılmalı ve havalandırma sistemlerinin bakımları yapılmalı, 
• Yanıcı veya patlayıcı kimyasalların kullanıldığı yerlerde tutuşturucu kaynakların bulunmasına ve kullanılmasına izin verilmemeli,
• Elektrikli cihazlar standartlara uygun olmalı ve topraklama ile korunmalı, 
• Kimyasallar ve karışımlar aktarılırken mutlaka topraklama çubuğu kullanılmalı, 
• Çalışanlar exproof ayakkabı ve giysi giymeli, zemin iletken malzemeden olmalı, 
• Çalışma alanında yemek, içmek ve sigara içmek yasaklanmalı, 
• Kimyasal maddelerin boşaltımı işlemlerinde basınç kullanılmamalıdır.
 
Boyalar ve Solventlerin Depolanması

Solventler ve boyalar kolay alevlenebilir maddeler oldukları için, depolanmalarında üretici firmaların verdikleri teknik bilgiler ve talimatlar doğrultusunda hareket edilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.
Alınması Gereken Temel Önlemler ise; 

• Kimyasal maddelerin malzeme güvenlik bilgi formları okunmalı ve gerekli kurallara uyulmalı, 
• Kimyasallar havalandırma sistemleri iyi ve ısı kaynaklarının etkilerinden uzak olacak şekilde muhafaza edilmeli, 
• Solventler çelik dolaplarda ve yanmaz kaplarda muhafaza edilmeli, 
• Kapalı çelik dolapların dışında ihtiyaç miktarı kadar solvent tutulmalı, 
• Kullanılmış boş kaplar çalışma ortamında tutulmamalı ve uygun şartlarda bertarafı sağlanmalı, 
• Depolama alanlarında birbiriyle etkileşime girecek kimyasallar bir arada tutulmamalı, 
• Solventler çalışanların göz sağlığına verebileceği zararlara karşı göz hizasının altında tutulmalı ve depolanmalı, 
• Solventlerin bulunduğu kapların kapakları kapalı tutulmalı ve oluşabilecek kaçaklar kontrol edilmeli, 
• Depolama alanlarında sigara içilmemelidir.
 
Kimyasal Maddelerin Etkilerinden Korunma

Çalışma alanlarında bulunan veya kullanılan kimyasalların neden olabileceği tehlike ve zararlar dan korumak amacıyla Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır. Bu yönetmelik çalışanların sağlığını korumak ve önlemleri almak için gerekli asgari şartları içerir. Çıkarılan bu yönetmeliğin içeriği kimyasallardan kaynaklanan tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve alınacak genel ve özel önlemlerin risklerin kontrol altına alınması gibi ana başlıklar altında oluşturulmuş ve oluşturulan başlıklar altında gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

Kimyasal Risklerin Değerlendirilmesi

Çalışma alanlarında tehlikeli kimyasallar tespit edilmeli ve işçiler üzerinde oluşturabileceği sağlık ve güvenlik alanındaki riskler belirlenmeli ve riskler değerlendirilmelidir. Tespit edilen tehlikeler neticesinde risk değerlendirmesi yapılmalı ve gerekli önlemler alınmadan çalışılmamalıdır.

Risk Değerlendirmesi Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ise;

• Kimyasal maddenin neden olabileceği sağlık ve güvenlik açısından tehlike ve riskler belirlenmeli 
• Üreticiden temin edilen malzeme güvenlik bilgi formu, 
• Maruziyet süresi ve türü, belirlenmeli, 
• Kullanılan kimyasalların miktarı, kullanma şartları ve kullanım sıklığı, 
• Yönetmelik de belirtilen maruziyet sınır değerleri ve biyolojik sınır değerleri, 
• Çalışma alanlarında uygulannan önleyici tedbirlerin etkisi, 
• Yapılmış olan sağlık taramalarının raporları.

Üreticilerden risk değerlendirilmesinde kullanılmak üzere gerekli olan bilgiler alınmalıdır. Elde edilen bilgilere ek olarak kimyasal maddelerin yürürlükteki mevzuatta yer alan özel risk değerlendirmelerini de içermelidir. Risk değerlendirmesinde alınan tedbirler belirtilmelidir. Yapılan risk değerlendirilmesi yazılı halinde olmalıdır.

Risk Değerlendirmesi Aşağıdaki Hallerde Yenilenmelidir;

• Risk değerlendirmesi işin tehlike sınıfına göre yönetmelikteki belirtilen sürelere göre, 
• Çalışma ortamında ve şartlarında önemli bir değişiklik olduğunda, 
• İşyerlerinde yapılan ortam ölçümleri ve sağlık gözetimlerinin sonuçlarında oluşan farklılıklara göre gerektiğinde, 
• Kimyasalların neden olduğu bir kaza olduğunda.

Çalışma alanlarında yapılan risk değerlendirmesi tamir ve bakım işleri de içerisine dahil edilerek kimyasallarla yapılan tüm çalışmaları kapsamalıdır. Birçok kimyasal madde ile çalışılıyorsa kimyasalların birbirleri ile oluşturabileceği reaksiyonlar dikkate alınarak risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Kimyasal maddeler ile yapılacak çalışmalar risk değerlendirilmesi sonucu belirlenen tehlikelere karşı önlemler alındıktan sonra başlanmalıdır.

Genel Önlemler

Kimyasal maddelerin neden olduğu tehlikelerden çalışanları korumak için sağlık ve güvenlik alanında kişisel koruyucu donanımlar ve önlemler alınmalıdır. Kimyasalların oluşturduğu riskler gerekli önlemler alınarak ortadan kaldırılmalı veya çalışanlar üzerindeki etkisi azaltılmalıdır.

• Çalışma alanlarında gerekli düzenleme ve iş organizasyonu yapılmalı, 
• Kimyasal maddelerin sebep olduğu etkileri azaltmak için teknolojik gelişmeler takip edilmeli ve gerekli makina ve donanım sağlanmalı, 
• Alınan tedbirlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak ve korumak amacıyla gerekli denetimler yapılmalı, 
• Kimyasallarla yapılan çalışmalar maruziyeti azaltmak amacıyla en az sayıda işçi ile yapılmalı, 
• Çalışanların maruz kaldıkları madde miktarları ve süreleri mümkün olduğunca az olmalı, 
• Üretim yerlerinde gerektiğinden fazla tehlikeli madde bulundurulmamalı, 
• Çalışma yerleri düzenli ve temiz olmalı, 
• Tehlikeli kimyasalların atıkları yasalara göre bertarafı sağlanmalı ve depolanması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

Ortaya koyulan risk değerlendirmesi neticesinde çalışanların sağlık ve güvenliği tehdit edecek risk bulunduğunun belirlenmesi halinde, genel önlemlerle birlikte ilave özel önlemler alınmalı, kaza ve acil durumlarla sağlık gözetimi ile ilgili gerekli çalışmalar ortaya koyulmalıdır.

Özel Koruyucu ve Önleyici Tedbirler

İşveren çalışanlarının her türlü sağlık ve güvenliğini korumaya yönelik önlemler almalıdır. Yapılması gereken öncelikle ikame yöntemi uygulanarak kullanılan zararlı kimyasalların yerine işçilerin sağlığını tehdit etmeyecek tehlikesiz kimyasallar ile değiştirilmesidir. Çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehdit edebilecek kimyasalların çıkışını önlemek için uygun mühendislik kontrol sistemi ve uygun ekipman seçilmelidir.

Ortaya çıkabilecek tehlikeleri kaynağında önlemek için gerekli iş organizasyonu ve uygun havalandırma sistemi kurulmalıdır. Zararlı kimyasalların etkilerinden korunmak için alınan tedbirlerin yetersiz olduğu durumlarda uygun kişisel korucu donanımlar kullanılmalıdır. Çalışma alanındaki riskin niteliğine göre düzenli sağlık kontrolleri yapılmalıdır. İşyerinde kullanılan zararlı kimyasalların düzenli ölçümleri yapılmalıdır. İşyerinde yapılan kimyasalların ölçümleri yönetmelikte belirtilen maruziyet sınırı baz alınarak değerlendirilmelidir. Ölçüm sonuçları dikkate alınarak önlemler saptanmalıdır. İşyerlerinde yapılan ölçümler sonucunda mesleki maruziyet sınır değerlerinin aşıldığı takdirde ek önlemler alınarak sağlık ve güvenlik koşulları sağlanmalıdır. Yapılan risk değerlendirmesi sonuçlarına göre işyerinde yapılan işin niteliği dikkate alınarak teknik önlemler ve idari düzenlemeler yapılmalıdır.

• Çalışma alanlarında yangın veya patlamaya neden olabilecek tutuşturucu kaynakların kullanılması ve bulunması önlenmeli, 
• Çalışma alanlarında kullanılan farklı özellikteki kimyasalların reaksiyona girmesine neden olabilecek etkiler ortadan kaldırılmalı, 
• Kimyasal maddelerden kaynaklanacak yangın veya patlama sonrası oluşabilecek etkilerden işçileri korumak amacıyla gerekli tedbirler alınmalı, 
• Çalışanların korunması için sağlanan ekipmanlar mevzuata uygun olarak temin edilmeli, 
• Patlama sonucu oluşabilecek basıncın etkisini azaltacak sistemler uygulanmalı, 
• Üretim tesisleri, makina donanım ve ekipmanlarının düzenli bakımları yapılmalı ve kontrol altında tutulmalıdır.

Doğadan Uzaklaştırmak (Bertaraf Etmek)

İşyerlerinde imalat için kullanılan kimyasalların ortaya çıkan atıkları iş sağlığı ve güvenliğini riske atmayacak şekilde şekilde taşınmalıdır. Kullanılan bazı kimyasal maddeler ısı oluşumu sebebiyle tehlikeli atık olabilir. Bu tür özelliklere sahip olan kimysal madde atıkları özel tedbirler alınarak bertaraf edilmelidir. Üretim tesislerinde kullanılmayan kimyasallar için varsa bertaraf kodları bilinmelidir. Kullanılan kimyasal maddelerin kirlenmiş ambalajları ve paketler tamamen boşaltılmalıdır. Ambalajlar ve paketler tamamen temizlendikten sonra geri dönüşüm için kullanılabilir.

Etiketleme

İşyerleri bünyesinde zararlı kimyevi madde bulunan alanlar, kaplar ve boru tesisatı içindeki zararlı kimyevi maddeyi belirtecek şekilde etiketlenmeli veya işaretlenmelidir. Kurallara uygun şekilde yapılan bir etiketleme ilkyardım ve korunmada atılacak en önemli adımdır. Gerekli özellikleri tanımlanmış kimyevi maddeler oluşabilecek maruziyet ve yangın gibi olaylarda meydana gelebilecek olumsuz olayları minimize etmede büyük önem taşır. Kurallara uygun bir şekilde etiketlemesi yapılmayan kimyasal maddeler atık haline gelecektir. Gerekli etiketlemeleri yapılmayan bir kimyasalı belirleme maliyetli bir durum oluştururken, ayrıca birçok tehlikeleri de üzerinde barındırır.

Etiketlemede dikkat edilmesi gereken hususlar;

• Kimyasal maddeler herhangi bir kısaltma olmadan tehlike sınıfını, son kullanma ve üretim tarihlerini üzerinde barındıracak şekilde etiketlenmeli, 
• Tehlikeli kimyasalların iş yerine alınma tarihi ve ilk kullanılmaya başlandığı tarih belirtilmeli,
• Kimyasal maddelerin depolandığı konteynerler içerisinde bulunan kimyasal maddeler sınıflarına uygun şekilde etiketlenmeli, 
• Tehlikeli kimyasallar standart turuncu etiket ile etiketlenmeli, 
• Tehlikeli olamayan kimyasallar standart yesil etiket ile etiketlenmeli, 
• Bütün kimyasallar için standart olan kolay okunur etiketler kullanılmalıdır.
Sizlere daha iyi hizmet sunulabilmesi için kişisel verileri koruma politikamız doğrultusunda çerezler kullanılmaktadır. Detaylı bilgi almak için Çerez Politikası metnini inceleyiniz.