Metal Yüzeyleri Boyama Yöntemleri

meal yüzey boyama

Metallerin boya aşaması dört bölümden oluşmakta ve uygulanması önem teşkil etmektedir.

Yüzey Hazırlama (Zımparalama): Metallerin boyanmasında ki ilk aşama yüzey hazırlamadır. Metaller yüzeylerinde bulunan kir, pas ve çeşitli etmenlerden arındırılmalıdır. Yüzeylerde bulunan çeşitli etmenleri ortadan kaldırmak için birçok temizleme metodu vardır. Basit ve uygulaması kolay her uygulamada kolaylıkla kullanılabilen zımparalama bu temizleme metodlarından biridir.

Astarlama: Metal yüzeyleri boya ile kaplayarak boya işlemine hazırlamak ve metallerin uzun ömürlü olmasını sağlamak için yapılan ilk boya uygulamasıdır.

Macunlama: Macular yüzeylerde bulunan derin çizik, gözenek, çökük ve oyukların kapatılması için kullanılan dolgu maddeleridir. Astar boya ile sağlanamayan düzgünlük macunlar kullanılarak sağlanır ve yüzeylerde bulunan hatalar bu şekilde giderilir.

Boyama: Metal yüzeyler birçok dış etkenlere maruz kalmaktadır. Bu etkenler metaller üzerinde çürüme, kirlenme, paslanma gibi olumsuz etkiler bırakmaktadır. Yaşanan olumsuzluklardan metal yüzeyleri korumak için boya uygulaması yapılmaktadır. Boya işleminin düzgün sonuçlar vermesi için uygulama aşamaları önem teşkil etmektedir.

Günümüzde birçok boya uygulama yöntemleri kullanılmaktadır. Fırça ve rulo ile daldırma yöntemi, püskürtme (tabanca), elektrostatik boyama en yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Bunlar dışında da boya uygulama yöntemleri mevcuttur.

Klasik Yöntemle (Fırça ile) Boyama: Eski dönemlerden günümüze kadar kullanılan en yaygın boyama yöntemi fırça ile boyamadır. Her türlü koşulda teknik bilgi ve beceriye sahip olmaksızın uygulanabilir.

Rulo ile Boyama: Uygulaması hızlı zor bölgelerde kullanılan bir yöntemdir. Rulo ile boyama boya filmi içerisinde hava kabarcıkları bırakacağı için ilk katta kullanılmaz.

Daldırma Yöntemiyle Boyama: Boyanmak istenen parçanın boya dolu bir havuza daldırılmak suretiyle yapılan boyama işlemidir.

Püskürtme Yöntemi (Boya Tabancası) ile Boyama: Boyanın basınçlı hava ve boya tabancası yardımıyla ince tanecikler halinde yüzeye uygulama yöntemidir
Elektrostatik Toz Püskürtme Boyama: Solvent kullanımı gerekmeksizin farklı elektrikle yüklenmiş toz boya ve parçanın birbirini çekmesi prensibine dayanır. Parçanın yüzeyine yapışan toz boya fırın yardımıyla eritilerek yüzeye yapışması sağlanır. Bu sayede ekonomik ve parlak bir yüzey boyaması yapılmış olur.

Önerilen Makale: Boya malzemeleri, boya teknikleri ve uygulamaları hakkında detaylı bilgi almak için istanbul jotun boya bayileri sayfamızı ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
 

Metal Yüzeylerin Boyaya Hazırlanma Süreci


Endüstride kullanılan maddelerin çoğu metallerden oluşmaktadır. Metal malzemelerden üretilmiş ürünlerin dayanıklıklarını arttırmak için bu ürünleri koruyucu maddelerle kaplamak gerekir. Boyalar kaplama için kullanılan en temel maddelerin başında gelir. Metal yüzeylerde pas, toz, kir, çeşitli yabancı maddeler ve özellikle yağ varsa boya metal yüzeyine gerektiği gibi nüfuz edemez. Yüzey temizliğinin düzgün yapılması boyanın kaliteli bir şekilde yüzeye nüfuz etmesini sağlar. Yüzeye tam yapışmayan boya zamanla yüzey üzerinde kabarmaya ve etkisini kaybetmeye başlar. Boyanın uygulanmadan önce yüzeyin yabancı maddelerden arındırma işlemine temizleme adı verilir. Çelik ve alaşımlarının temel özelliklerinden biri oksitlenmesidir. Paslanma olarak da tanımlanan oksitlenme, çelik ve alaşımlarının oksijen ile etkileşime girmesi sonucu meydana gelir. Oksitlenme, önlem alınmazsa ilerleyen süre zarfında korozyona dönüşür. Korozyon metal maddeler üzerinde geri dönüşü zor olan tahribatlar yaratır. Metal yüzeyler üzerinde oluşan korozyon incelmelere sebep olur. Gerekli önlemler alınmazsa maddelerin ömürlerini azaltarak ekonomik zararlara neden olur. Korozyonun neden olduğu zararları azaltmak için önce yüzey temizliği daha sonra ise boyama işlemi yapılarak oluşabilecek zararların önüne geçilir. Metal yüzeylerin temizlenme sürecinde en fazla tercih edilen yöntemlerin başnda kumlama yöntemidir.
 

Kumlama (Raspa) Yöntemi

 
Metal yüzeylerde yapılabilecek en iyi temizlik kum püskürtme yöntemi ile yapılır. Eski dönemlerde püskürtme sırasında kum kullanılırken ilerleyen zamanlarda kum yerine birçok aşındırıcı ve katı partiküllerden oluşan maddelerde kullanılmaktadır. Uygulanan bu metodla silis kumu metal yüzeye tabanca yardımıyla yüksek hızlarda püskürtülür. Yüksek hızda metal yüzeylere çarpan silis kumu metal yüzeylerdeki pas ve yabancı maddeleri temizler. Aşındırıcı madde olarak çelik bilya (shot) kırpıntı (grit) ve kum kullanılır. Püskürtme sonrasında temiz bir yüzey oluşur. Silis kumu ucuzluğu nedeniyle aşındırıcı madde olarak kullanılmaktadır. Yüzey temizleme işlemi sırasında kullanılan kum uygulama sırasında toz oluşturarak çalışanı ve çevreyi olumsuz etkiler. Kumun sebep olduğu zararlı etkiler nedeniyle günümüzde kum yerine çeşitli sentetik maddeler kapalı devre sistemlerde uygulanmaktadır.
 

Kumlama (Raspa) Yönteminin Sağlığa Zararları


Raspalama işlemlerinde çalışan işçiler raspanın neden olduğu toksit içeren hava kirleticilere, yüksek sese ve bunlar gibi sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeli durumlara maruz kalır. Yüzey temizlemek için yapılan raspa nedeniyle meydana çıkan toz ve hava kirleticileri raspanın neden olduğu tehlikelerin başında gelmektedir. Raspa sonrası oluşan toz yüksek oranda toksit madde içerir. Hava kirliliğe neden olan bu maddeler içerisinde raspalanan yüzeyin ana maddesini, yüzeydeki kaplama için kullanılan malzemeleri ve raspa için kullanılan aşındırıcı maddeleri bünyesinde bulundurur. Yapılan çalışmalar neticesinde raspa işlerinde kullanılan silika kumunun çevre ve insan sağlığına olan zararları ortaya çıkarılmıştır. Raspa sonrası ortaya çıkan toz çalışanlar tarafından solunduğu zaman akciğer dokularında akut veya kronik slikoza neden olmaktadır. Ayrıca akciğerlerde oluşan nodül büyürse kişinin nefes alışverişi zorlaşır ve bu durum ölümle sonuçlanabilir. Slikoza yakalanan hastalar aynı zamanda tüberküloza yakalanma riskini de taşırlar. Silika kumunun kullanılması 1974 yılında yapılan gerekli çalışmalar sonucu yasaklanmıştır. Raspa işlerinde kullanılan silika kumu yerine geçebilecek daha az zararlı maddelerin kullanımı teşfik edilmiştir. Kuvars, arsenik, berilyum, kadmiyum, kurşun, krom, manganez, nikel ve vanadyum gibi daha az zaralı maddelerin kullanımına başlanmıştır. Metal yüzeylerin temizlenmesi sırasında ortaya çıkan toksik ve korozif kimyasallara maruz kalınmasından dolayı deri, göz ve solunum yolları sağlığı açısından tehlike ve riskler barındırmaktadır. Raspalama sırasında yüksek ses ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu yüksek ses neticesinde gerekli kişisel koruyucu donanımları kullanmadığı takdirde geçici işitme kaybına uğrayabilir. İşçiler gerekli önlemleri almaz ise körlük ya da vücuttan uzuvlarının kopmasıyla sonuçlanabilecek ciddi kazalara da maruz kalabilirler. Raspa işlemi sırasında oluşan titreme neticesinde önlem alınmazsa çalışan insan kangren olabilir.
 
Kumlama (Raspa) Sonucu Ortaya Çıkan Tehlikere Karşı Alınacak Önlemler

• Raspa sonucu oluşan toz insan ve çevre sağlığı açısından zararlı olduğu için kapalı ortamlarda yapılmalı, 
• Havalandırma sistemi raspa işlemi sırasında ortaya çıkan zararlı tozu emecek şekilde tasarlanmalı,
• Raspa işlemi yapılırken ortaya çıkan tozun solunmaması ve deriye temas ettirilmemesi için uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalı, 
• Mekanik yüzey temizliği yaparken uygun kişisel koruyucu donanım kullanılmalı, 
• Kişisel koruyucu donanımlar yapılan işe uygun seçilmeli, 
• KKD talimatlara uygun şekilde saklanmalı ve temizlenmeli, 
• Kompresör ve hava tankının düzenli periyodik kontrolleri yapılmalı, 
• Kapalı alanlarda yapılan raspa işleri esnasında gözcü ile raspacı arasında haberleşme telsiz ile sağlanmalı, 
• Raspa işleminde kullanılan grid kapalı bir şekilde ve palet üstünde depolanmalı, 
• Raspa işlemi sırasında oluşan yüksek sesden etkilenmemek için KKD kullanılmalıdır.
Sizlere daha iyi hizmet sunulabilmesi için kişisel verileri koruma politikamız doğrultusunda çerezler kullanılmaktadır. Detaylı bilgi almak için Çerez Politikası metnini inceleyiniz.